Ở bài viết này, CKTV sẽ giải thích tất cả các khái niệm về chứng khoán theo một cách đơn giản nhất, kèm theo các ví dụ thực tế để bạn tiếp thu một cách dễ dàng nhất. Cùng tìm hiểu nhé!
Chứng khoán là gì?
Chứng khoán là một bằng chứng xác nhận quyền sở hữu hoặc lợi ích của bạn đối với tài sản/nguồn vốn của một công ty hay một tổ chức nào đó. Chứng khoán có 4 loại sau đây:
1. Cổ phiếu
Đừng bị đau đầu bởi các giải thích hàn lâm “cổ phiếu là gì” trên các trang sách báo, internet. Hãy hiểu một cách đơn giản mua cổ phiếu là một dạng bạn hùn vốn vào, làm cổ đông trong công ty.
 |
| Hãy hiểu đơn giản đầu tư cổ phiếu là góp vốn và trở thành một cổ đông của doanh nghiệp. |
Một thời gian sau, công ty làm ăn phát đạt, giá mỗi cổ phiếu tăng lên gấp 3 lần là 3.000đ/cổ phiếu. Lúc đó, số tiền bạn có sẽ tăng từ 500 triệu lên 1,5 tỷ. Bạn có thể giữ, bán một phần hoặc bán hết cho người khác để kiếm lời. Nhưng ngược lại, nếu công ty làm ăn thua lỗ thì giá cổ phía thời điểm đó sẽ thấp hơn giá bạn mua, nếu bạn bán ra bạn sẽ bị lỗ.
Nói nôm na, đầu tư cổ phiếu là một dạng hùn vốn làm ăn, thắng thì lời, thua thì lỗ, bạn phải chấp nhận rủi ro. Còn chuyện thắng hay thua còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nữa, bạn có thể tìm hiểu thêm ở các bài kế tiếp của CKTV.
2. Trái phiếu
Khái niệm “trái phiếu là gì” gần như ngược lại so với khái niệm “cổ phiếu là gì”. Nếu như cổ phiếu là dạng hùn vốn vào công ty thì trái phiếu là dạng cho công ty vay nợ.
 |
| Nếu mua cổ phiếu bạn trở thành cổ đông thì mua trái phiếu bạn sẽ trở thành chủ nợ của một công ty/tổ chức |
Tới thời hạn (quy định trên trái phiếu), công ty A phải trả nợ cho bạn kèm theo lãi suất (% tùy thuộc vào trái phiếu do công ty phát hành).
Vì công ty A nợ bạn, nên dù họ làm ăn thắng hay thua họ cũng đều phải trả đúng số tiền bạn cho vay. Nếu công ty ăn nên làm ra, họ cũng chỉ cần trả đúng số nợ đó, bạn không được hưởng thêm 1 đồng lợi nhuận nào. Ngược lại nếu công ty làm ăn lỗ họ cũng phải trả đúng số tiền nợ, chứ không được cắt giảm đồng nào.
Do đó, đầu tư trái phiếu rủi ro rất thấp nhưng bù lại lợi nhuận cũng không cao.
3. Chứng khoán phái sinh
Chứng khoán phái sinh là một hợp đồng giao dịch diễn ra trong tương lai nhưng được xác định trước ở thời điểm hiện tại.
 |
| Chứng khoán phái sinh là một dạng công cụ tài chính, nó không có giá trị cụ thể mà phụ thuộc vào giá trị của chứng khoán cơ sở |
Ví dụ: ngày 01.04, ông A kí hợp đồng mua 1 tấn lúa của ông B, giá mỗi kí lúa 15.000 đồng. Hợp đồng quy định ông A sẽ nhận được lúa sau 30 ngày. Tới ngày 30.4, ông B phải giao đủ lúa cho ông A với giá 15.000đ/kg dù cho giá lúa thị trường lúc này đã tăng lên 20.000đ/kg.
Tóm lại, chứng khoán phái sinh là một dạng công cụ tiền tệ, nó không có giá trị nhất định mà giá của nó phụ thuộc vào giá của tài sản cơ sở (hay còn gọi là tài sản gốc, trong trường hợp trên tài sản gốc là lúa, còn trong chứng khoán tài sản gốc chính là loại chứng khoán sử dụng trong giao dịch)
4. Chứng chỉ quỹ đầu tư
Một loại hình cuối cần phải đề cập khi giải thích “chứng khoán là gì” chính là dạng chứng chỉ quỹ đầu tư (hay gọi là chứng chỉ quỹ). Nó cũng là một dạng hùn vốn tương tự như mua cổ phiếu. Tuy nhiên, nếu như cổ phiếu là hùn vốn vào hoạt động kinh doanh của một công ty thì chứng chỉ quỹ là hùn vốn vào quỹ đại chúng của công ty đó. Quỹ này công ty không dùng để kinh doanh mà dùng để đầu tư chứng khoán. Nói nôm na là bạn đưa tiền nhờ công ty chơi chứng khoán giúp mình.
 |
| Chứng chỉ quỹ là dạng hùn vốn vào quỹ đại chúng của công ty, chủ yếu dùng để đầu tư vào thị trường chứng khoán |
Nếu bạn mua cổ phiếu, công ty làm ăn lời thì bạn sẽ lời, công ty lỗ thì bạn phải chịu lỗ. Còn đối với chứng chỉ quỹ, công ty làm kinh doanh lời hay lỗ đều không liên quan đến bạn. Việc duy nhất bạn cần làm là cầu mong cho công ty đầu tư chứng khoán tốt để mình đạt được nhiều lợi nhuận. Mặc khác, khi đầu tư chứng chỉ quỹ, bạn sẽ không được tư do mua bán như cổ phiếu mà tất cả đều phải ủy thác hết vào công ty đại diện.
Trên đây là những giải thích cơ bản nhất về các hình thức chứng khoán. Dĩ nhiên, trong mỗi loại chứng khoán còn có những dạng khác nhau. Ví dụ, cổ phiếu cũng được chia làm nhiều loại như cổ phiếu phổ thông, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết, cổ phiếu ưu đãi cổ tức… Mặt khác, mỗi hình thức chứng khoán đều có những ưu nhược điểm khác nhau. Ở các bài viết tiếp theo, CKTV sẽ đi vào giải thích cụ thể hơn về từng loại chứng khoán. Hãy cùng tìm hiểu nhé!
0 Nhận xét